روش مطالعه علوم و فنون ادبی؛ قسمت سوم
بسمه‌تعالی
روش مطالعه آرایه‌های ادبی
درس فنون را باید به صورت مبحثی در چهار مبحث بخوانید.
-تاریخ ادبیات و سبک شناسی
-آرایه
-قافیه و عروض
-قرابت
در قسمت سوم روش مطالعه درس فنون، می خواهم به مبحث آرایه بپردازم. که میتوانید از همین روش برای مطالعه آرایه در درس فارسی نیز استفاده کنید .
تسلط بر تمام آرایه ها
همانطور که می‌دانید تعداد آرایه ها در کتاب‌های درسی علوم و فنون کم نیست و شما باید روی تمام آنها تسلط داشته باشید.
چرا ؟
چون در تست های آرایه یا میگوید کدام آرایه را ندارد یا می گوید کدام آرایه ها را دارد؟ پس شما باید تمام آرایه ها را بلد باشید تا بتوانید راحت و سریع تست ها را حل کنید.
بگذارید با مثال برایتان توضیح دهم .
در این سوال ، آرایه های موجود در بیت سؤال شده‌است؛ در گزینه ها ، حدود 10 یا 11 آرایه داده شده است . پس شما باید روی تمام آرایه ها تسلط داشته باشید تا بتوانید به سوال پاسخ دهید .
مهم است که بدانید ...
البته در حل تست ها ، تکنینک هایی وجود دارد که با آنها می توان تست ها را سریع تر حل کرد اما در هر حل هر تست ممکن است کلید پاسخ به آن تست آرایه های مختلفی باشد مثلا در یک تست بتوان با یک مجاز یا جناس تست را حل کرد اما در تست بعدی حتما باید ایهام تناسب را بلد باشید تا بتوانید تست را حل کنید . پس برای درصد خوب در بخش آرایه ، باید تمام آرایه ها را یاد بگیرید.
پیشنهاد می‌کنم، تست‌هایی که تصویرش را برایتان گذاشته‌ام را بررسی کنید و پاسخ‌هایتان را در پایان همین مطلب، کامنت کنید.
نمونه‌ای از یک تست در کنکور 99
نکته بعدی این است که شما علاوه برتسلط بر تمام آرایه ها ، باید مفهوم و کاربرد آرایه را به خوبی متوجه شوید تا بتوانید آرایه ها را در هر بیتی پیدا کنید .
مثلا آرایه ی ایهام و ایهام تناسب فرق بین‌شان بسیار مهم است .
فهم آرایه حسن تعلیل مهم است و شما باید بدانید به چه نوع علتی در آرایه حسن تعلیل میگویند.
شما باید فرق بین تضاد و پارادوکس را بدانید و بتوانید در بیت نیز تشخیص دهید.
یا نکته (هر استعاره مصرحه ای مجاز است اما هر مجازی استعاره مصرحه نیست) بسیار مهم و کاربردی است.
در مطلبی دیگر نحوۀ تشخیص و تفاوت آرایه‌ها را برایتان خواهم گفت.
پس روش شما برای یادگیری آرایه ، باید بر مبنای یادگیری و فهم عمیق تمام آرایه های کتاب و تمرین بسیار و تحلیل متن‌هایی است که با آنها برخورد می‌کنید.
روش مطالعه آرایه
همانطور که از متن بالا متوجه شدید ، شما باید در ابتدا باید هدف استفاده و مفهوم هر آرایه ای را متوجه شوید . مطالعه متن کتاب یا کتاب کمک آموزشی و توضیحات دبیر می توانند به شما در این راستا کمک کند.
پس از مطالعه متن هر آرایه ، حتما نمونه ای از آن را در بیت یا جمله پیدا کنید و حل کنید تا برایتان جا بیفتد. و یک تست نمونه از آن حل کنید.
برای تمرین و همچنین پیشرفت شما در این مبحث ، می توانید تمام ابیات کتاب را تحلیل کنید . برای مثال حتی ابیاتی که در درس عروض و قافیه آمده نیز از لحاظ آرایه تحلیل کنید. با این کار علاوه بر تمرین ، ذهن شما راحت تر می تواند آرایه ها را پیدا کند.
(نکته ای که بسیار اهمیت دارد تحلیل ابیات کتاب هستند . طراحان سؤال کنکور و آزمون‌های آزمایشی از ابیات متنوع منابع مختلف استفاده میکنند اما در تمام سوالات (به جز چند مورد نادر) شما با استفاده از نکاتی که در متن و ابیات کتاب هستند می توانید به سوالات ابیات خارج از کتاب پاسخ دهید . پس حتما ابیات کتاب را در تمام قلمروها بررسی کنید.)
* اگر اولین بار است که که دارید متن کتاب را می خوانید ، بعد از مطالعه دقیق متن و حل ابیات و تمارین هر درس از کتاب ، به سراغ تست ها بروید و به اصطلاحی تست های آموزشی بزنید. با این کار درس را بهتر یاد میگیرید. در این روش، هدف ارزیابی از خودتان و آنچه تا کنون خوانده‌اید، است.
* اما اگر قبلا درس ها را خوانده اید ، می توانید بعد هر درس به سراغ تست ها بروید اما همچنین می توانید به جای اینکه هر درس را جدا مطالعه کنید، قسمت هایی از کتاب را که مربوط به آرایه است مطالعه کنید و سپس به سراغ تست ها بروید و پرکاری تستی انجام دهید. یعنی به صورت مبحثی پیش روید، مثلا از کتاب علوم و فنون پایۀ دهم، درس‌های 3،6،9،12 که برای مبحث آرایه‌ها است را بخوانید (اینگونه باعث می‌شود تمرکز شما صرفاً بر روی قلمرو ادبی باشد و آرایه‌ها را در یک‌جا ببینید.)
بعد از زدن هر تست ، تحلیل تست فراموش نشود . تحلیل تست از خود تست مهم است . در پاسخنامه تست ها نکات بسیاری است که می توانید آنها را هایلایت و یا در دفتری یادداشت کنید و به عنوان نکاتی برای مرور از آنها استفاده کنید.
در درسنامۀ کتاب علوم و فنون ادبی مشاوران، بعد از تحلیل مثال‌های متعدد، به قاعدهء اصلی اشاره شده‌است.
کتاب علوم و فنون ادبی چامع کنکور1400 بر اساس نیاز شما در مبحثی خواندن این درس تألیف شده‌است، وارد سایت مشاوران شوید و مطالب مشاوره‌ای برای این کتاب را بخوانید.
مشاهدۀ کتاب علوم و فنون ادبی جامع کنکور 1400
بچه های کنکوری انسانی..
برای مطالعه کنکور و در برنامه ریزی خود می توانند درس فنون را مبحثی برنامه ریزی کند و بخواند . مثلا در برنامه خود در هفته یک یا دو نوبت مطالعاتی را به مبحث وزن و قافیه اختصاص بدهد و این مبحث را بخواند و دو نوبت را نیز برای آرایه استفاده کند . (در نوبت‌های مطالعاتیِ کوتاه اما همیشگی، ثبات در اجرا داشته باشید.)
در هر حال مبحث آرایه برای بچه های انسانی بسیار مهم تر از بقیه رشته است . زیرا در کنکور ، هم در درس فارسی و هم در درس ادبیات تخصصی (علوم و فنون ادبی) تست های زیادی از آرایه طرح می شود که بسیار برای بچه های انسانی سرنوشت ساز هستند.
مطالعۀ بیشتر در سایت انسانی‌ها:
روش مطالعه علوم و فنون ادبی؛ قسمت اول
ویژگی‌های علوم و فنون ادبی
3 نظر
پاسخ انسانی ها
چهارشنبه 2 مهر 1399
سلام عزیزم
تمام آرایه ها مهم هستند و برای پاسخ به سوالات آرایه حتماً باید تمام آرایه ها را بلد باشید و فرق بین آنها را نیز بدانید مثلاً فرق بین استعاره مصرحه و مکنیه و فرق بین تضاد و پارادوکس ..
ریحانه همت یار
پاسخ انسانی ها
یکشنبه 18 آبان 1399
سلام به شما
انتشاراتی سی دی پرواز انسانی هارو منتشر کرده که توضیحات اون توسط اقای تمنا بیان شده و روش مطالعه هر درس و کنکوری شدن رو بیان کردن
برای اطلاع از سایر محصولات انتشارات ما میتونین به سایت http://moshaveranpub.com مراجعه کنید
"نگار رفیقی "
یکشنبه 30 شهریور 1399
باسلام و عرض ادب،سپاس از مطلب مشاوره ای بسیار خوبتان.میشه لطفا بفرمایید در بین ۲۰ سوال ادبیات تخصصی، چند تست تاریخ ادبیات است و چند تست آرایه های ادبی؟باتشکر
پاسخ انسانی ها
دوشنبه 31 شهریور 1399
سلام به شما دوست عزیر.
در قسمت جست‌وجوی سایت، عبارت جدول اعداد را سرچ کنید و مطالب مربوطه را بخوانید تا جوای سؤالتان را بگیرید.
موفق باشید.